کاخ شهرستانک

کاخ شهرستانک

عمارت ییلاقی شهرستانک در منطقه ارنگه از توابع شهرستان کرج وراه ارتباطی آن از طریق جاده چالوس به فاصله 55 کیلومتری از جاده کرج ( منشعب از جاده اصلی حدود 14 کیلومتر مسیر  (است .

شماره ثبت بنا : 1952 فهرست آثار تاریخی ایران

بنای کاخ در میان شیار کوه با مناظرطببِعی بسیار زیبا و در کنار رودخانه قرار گرفته است عمارت شهرستانک به دستور ناصر الدین شاه قاجار بین سالهای 1295 تا 1298 ه . ق ساخته شده است. بنای کاخ به بخش بیرونی پایتخت گاه با مساحت 3650 متر مربع در چهار تر از که از کاخ اصلی در تراز چهام در 2طبقه قرار گرفته و شامل یک تختگاه و ایوان حوضخانه و در مرکز و اطاقهایی در طرفین بنا می باشد . بخش اندرونی یا حرمسرا با مساحت 468 کتر مربع حیاط تحتانی مشتمل بر فضاها یی است در اطراف حیاط و متصل به بخش دیوانخانه و دارای 19 اتاق در دو جبهه شمالی و شرقی که عملکرد خدماتی داشته و یک حمام در جبهه غربی تعبیه شده است و توضیح اینکه در کاخ مذبور در حال حاضر قسنت اعظم حرمسرا یا اندرونی تخریب شده است و در دیوانخانه هم تغییراتی داده شده است که با توجه به تصویب تبصره 36 بودجه سال 78 در حال حاضر بازسازی و احیا جهت اقامتگاه بازدیدکنندگان اختصاص یافته و عملیات بازسازی ادامه دارد.

کاخ شهرستانک از معدود کاخهای ییلاقی دوره قاجار پس از تعمیر و بازسازی، مهمانسرا و موزه می شود و حیاتی دوباره می یابد و به صورت گردشگاه درمی آید.
عمارت زیبای شهرستانک که در سال ۱۲۹۴ هـ .ق به دستور ناصرالدین شاه احداث شد. از دو بخش مجزا تشکیل شده است. بخش اصلی «عمارت دیوانخانه» که حیاطی دارد در ابعاد ۱۲۲*۴۰ متر، با تراس بندی و آب نماها که در دو طبقه وسط حیاط قرارگرفته است. بخش دیگر بنا اندرونی است که از یک ورودی مجزا و یک ورودی فرعی از حیاط دیوانخانه است و شامل دو حیاط تو در تو است.
این مجموعه دو حمام دارد که یکی مورد استفاده همراهان شاه بود و دیگری تنها برای شاه و اهل حرم اختصاص داشت. کاخ، پس از سلطنت ناصرالدین شاه از رونق افتاد و در اثر عواملی چون یخبندانهای متعدد و سخت و تخریب های انسانی دچار آسیب های فراوان شد، بخش اندرونی و طبقه اول کوشک بطور کامل از بین رفت و تنها قسمتی از همکف آن سالم ماند. درسالهای نخست دهه ۱۳۵۰ فدراسیون کوهنوردی بر روی طبقه همکف، پوشش شیروانی بست تا کوهنوردانی را که از توچال به شهرستانک می روند خوابگاه باشد.